پارادایم چیست؟ عوامل تغییر دهنده آن کدامند؟

پارادایم چیست؟ آیا شما می‌دانید؟ درواقع به تمام اطلاعاتی که در طول عمر به ضمیر ناخودآگاه شما دیکته می‌شود پارادایم می‌گویند اما این اطلاعات شامل چه مواردی می‌شود؟ در ادامه این مطلب از عصرآگاهی با ما همراه باشید.

پارادایم چیست؟

همه اطلاعات ورودی و دریافتی که از طریق حواس ۵گانه یعنی چیزهایی که دیده‌اید، شنیده‌اید، لمس کرده‌اید، که به صورت عادت‌ها صفات و باورهای ما درآمده‌اند، پارادایم هستند.
درواقع پارادایم، ساختار و چارچوب شخصیتی هر فرد را تشکیل می‌دهد. خوشبختی و موفقیت و شکست‌های ما پارادایم ما را شکل می‌دهند.

آیا پارادایم تغییر می‌کند؟

زمانیکه انسان از شرایطی که دارد، ناراضی است و می‌داند که می‌تواند شرایط بهتری داشته باشد، به فکر تغییر شرایط می‌افتد. تصمیم می‌گیرد که تغییر کند.

عوامل مهم تغییردهنده پارادایم در انسان

۱٫ شوک احساسی

زمانی که احساس شما متفاوت می‌شود. مثلا زمان‌هایی که مشکلات زندگی زیاد می‌شود و شما با خود می‌گویید: خسته شدم. این چه وضعی است. من دیگر نمی‌توانم این زندگی را ادامه دهم. این احساسات پارادایم شما را تغییر می‌دهند.

۲٫ تاثیرات اطرافیان

شما تحت تاثیر راهنمایی‌های معلمی قدم به قدم اندیشه‌های جدید دریافت می‌کنید. شما پارادایم‌های قدیمی خود را دربیاورید و آجرهایی زیبا جایگزین آنها کنید.
با یک مثال این قضیه را بیشتر متوجه خواهید شد. به عنوان مثال زمانی که شرکت آمازون ادعا کرد که می‌خواهد به بزرگترین کتابفروشی دنیا تبدیل شود، توسط رقبای خود مورد تمسخر قرار گرفت. چون این پارادایم در ذهن افراد شکل گرفته بود که فروش کتاب به شکل سنتی امکان پذیر است.
از نظر آنها فروش آنلاین امری نشدنی بود. بنیانگذار آمازون، به کلی سرنوشت کسب و کارهای سنتی را تغییر داد.
پارادایم مبنای علمی قابل قبولی ندارند. اما نباید آن را با نظریه اشتباه بگیریم.
درادامه با تفاوت نظریه و پارادایم آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

تفاوت پارادایم و نظریه

پارادایم‌ها معمولا از طرز تفکرات اشتباه و بی اساس نشات گرفته‌اند. اما نظریه حاصل تحقیق و آزمایش است. و کاملا علمی بوده. نظریه مورد قبول تمام مردم است. درحالیکه پارادایم با وجود مورد پذیرش قرار گرفتن توسط اکثر مردم، پایه و اساس درستی نداشته و قابل اثبات نیست.

مدیریت، علم تغییر پارادایم!

مدیریت چیست؟ فرآیند انجام دادن امورد به وسیله دیگران و برنامه ریزی برا آن را مدیریت می‌گویند. مدیریت مثل هنری است که در آن شخص می‌تواند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کند و آنها را مجاب کند تا در قالب گروه یا فرد فعالیت‌های مدنظر او را انجام دهند.

اما مدیریت چه ارتباطی با پارادیوم دارد؟

در بسیاری از کسب و کارهای امروزی تفکرات سیستمی قدیمی تر حکم فرماست. برای تبدیل کسب و کارهای قدیمی و سنتی به کسب و کارهای نوین در اولین مرحله باید پارادایم‌ها را تغییر داد. باید ایده‌های خود را به سرانجام برسانید. ما انسان‌ها نسبت به تغییر واکنش مثبتی نشان نمی‌دهیم. به همین خاطر تغییر در چارچوب‌های ذهنی باید به آرامی شکل بگیرد.

مثال‌هایی از تغییر پارادایم

فیزیک‌دانان در قرن نوزدهم متوجه شده بودند که پارادایم نیوتنی که به مدت ۲۰۰ سال پارادایم غالب بود، اوج اکتشاف بود.و پیشرفت‌های علمی، بیشتر، اقدامات اصلاحی هستند.
زمانیکه انیشتین نظریه‌ خود را درخصوص نسبیت عام منتشر کرد، این نظریه فقط یک ایده‌ی متفاوت نبود که به راحتی در پارادایم جا بیفتد. نظریه نسبیت عام، یک پارادایم بزرگ‌تر بود و فیزیک نیوتنی به زیرمجموعه‌ای از آن تبدیل شد. قوانین سه‌گانه نیوتن، هنوز به همان صورت، در مدارس تدریس می‌شود، با این حال اکنون، تدریس آن‌ها در چهارچوب یک پارادایم گسترده‌تر صورت می‌گیرد.
جالب است که نظریه کوهن در آن زمان شبیه به یک تغییر و تبدیل چشم‌گیر بود، زیرا دانشمندان عادت نداشتند با روابط متافیزیکی به کارهای انجام شده‌شان فکر کنند. به نظر می رسد امروزه نظریه‌های کوهن در بخشی از یک تغییر پارادایم بزرگ‌تر در علوم اجتماعی هستند، و هم‌چنین از زمان انتشار اولیه اصلاح شده‌اند. امروزه حتی خود واژه پارادایم راه خود را به علم روانشناسی و حوزه‌های دیگر نیز باز کرده است.
کوهن بعداً پذیرفت که روند پیشرفت علمی ممکن است بیش‌تر تدریجی باشد. برای مثال، نسبیت به طور کامل اشتباه نیوتن را ثابت نکرد، بلکه فقط نظریه‌ او را مجددا شکل داد. حتی جایگزین شدن انقلاب کوپرنیک (Kopernik) به جای باورهای بطلمیوس (Ptolemy)، روند آهسته‌تری داشت.
معنی و مفهوم Paradigm با دیدگاه افلاطون و ارسطو درباره‌ی علم و دانش، ارتباط تنگاتنگی دارد. ارسطو معتقد بود که دانش فقط می‌تواند بر اساس آنچه قبلاً شناخته شده‌است، یعنی بر اساس روش علمی استوار باشد و افلاطون معتقد بود باید دانش را بر اساس آنچه چیزی می‌تواند به آن تبدیل شود، داوری کرد: یعنی همان نتیجه نهایی و هدف نهایی.
فلسفه افلاطون شبیه به جهش‌های شهودی است که باعث تکامل‌های انقلابی علم می‌شود. با این حال که فلسفه ارسطو متکی بر جمع‌آوری تدریجی داده‌هاست.

امروزه پارادایم در روانشناسی و در رشته‌ها و حوزه‌های مختلف زیادی کاربرد دارد. در این مطلب توضیح دادیم معنی و تعریف پارادایم چیست و مثال‌هایی از پارادایم را بیان کردیم. همچنین تاریخچه و تغییر پارادایم را بررسی کردیم. اگر سؤالی یا نظری درباره‌ی این مطلب دارید با در میان بگذارید.